north gujrat news
આ લેખ કોઈ એક ગામ માટે નથી — આવા મુદ્દાઓ અનેક ગામોમાં જોવા મળે છે. જો આપના ગામમાં આવી પરિસ્થિતિ હોય તો RTI, લેખિત ફરિયાદ અથવા ગ્રામ સભા દ્વારા કાર્યવાહી કરો. નાગરિક જાગૃતિથી ફેરફાર શક્ય છે.
ગ્રામ પંચાયતના કાર્યપદ્ધતિને નૈતિક અને પારદર્શક રીતે ચલાવવી એ દરેક ગ્રામ પંચાયતના સભ્યોની સૌથી મોટી જવાબદારી છે. યોગ્ય કાર્ય દ્વારા ગામના લોકોના જીવન સ્તર પર સુધારો લાવી શકાય છે, roads, પાણી, આરોગ્ય કેન્દ્ર, શાળા અને અન્ય સુવિધાઓ સમયસર અને યોગ્ય રીતે પહોંચાડવી આવશ્યક છે. જો આ કામગીરી ખોટી થાય, તો લોકોમાં અસંતોષ સર્જાય છે, અને વિકાસ અટકે છે.
ગ્રામ પંચાયતનું મહત્વ
ગ્રામ પંચાયત એ મૂળભૂત સરકારી એકમ છે જે ગામના વિકાસ, નીતિ અમલ અને યોજનાઓ માટે જવાબદાર છે. ગામના વિકાસ માટે રસ્તાઓ, પાણી પુરવઠો, આરોગ્ય કેન્દ્ર, શાળા, નવનિર્માણ પ્રોજેક્ટ અને અન્ય સુવિધાઓ યોગ્ય રીતે પહોંચાડવી અનિવાર્ય છે. યોગ્ય ઓડિટ, નિયમિત ચકાસણી અને પારદર્શિતા નહી હોવા પર આ વિકાસ અટકે છે. આથી નાગરિકો માટે નિયામકની કામગીરી અને જવાબદારીની સમજ મહત્વપૂર્ણ છે.
નકલી બિલ અને રસીદો — કૌભાંડની પદ્ધતિઓ
ગ્રામ પંચાયતના કૌભાંડમાં સામાન્ય રીતે નકલી બિલ અને રસીદોનો ઉપયોગ થાય છે. આ કૌભાંડની પદ્ધતિઓમાં સામેલ છે:
- નકલી સપ્લાયર અથવા ખોટી ફર્મ બનાવવી.
- ઓવર બિલિંગ — ખર્ચથી વધુ રકમ દર્શાવવી.
- ડુપ્લિકેટ બિલ — એક જ બિલને અનેક વખત દાખલ કરવું.
- ફેક રસીદ — કામ વગર રસીદ બનાવવી.
- ઓડિટમાં ખામી — ખોટી દસ્તાવેજી સાથે ઓડિટ ખોટો બતાવવો.
આ રીતો ચપળ અને સુસંગત હોય છે, જેથી સામાન્ય તપાસકર્તા તરત ઓળખી ન શકે. જો નાગરિકો સક્રિય રીતે માહિતી મેળવશે તો આ પ્રકારના કૌભાંડ ઝડપથી બહાર આવી શકે છે.
વાસ્તવિક ઉદાહરણો
- પાણી માટે ખોદાયેલ ઘાટું પર બિલ જમા કરાયો, પરંતુ કામ અધૂરું રહ્યું.
- રસ્તા માટે ઓછી ગુણવત્તાવાળી સામગ્રીનો ઉપયોગ છતાં વધુ ખર્ચ દર્શાવવામાં આવ્યો.
- શાળામાં ખાલી કમ્પ્યુટર ખરીદ્યા છતાં બિલ વધારે દાખલ કરાયો.
- આરોગ્ય કેન્દ્ર માટેના ખર્ચ માટે ખોટા દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ.
આ ઉદાહરણો માત્ર એક ગામ માટે નહીં, પરંતુ અનેક ગામોમાં જોવા મળે છે. આથી નાગરિક જાગૃતિ મહત્વપૂર્ણ છે.
કાનૂની બાબતો
નકલી દસ્તાવેજ બનાવવી અને તેનો ઉપયોગ ફોજદારી ગુનાનું ગણવામાં આવે છે. ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC) હેઠળ આવી ઘટનામાં કાયદેસર કાર્યવાહી શક્ય છે. નાગરિકો RTI, લેખિત ફરિયાદો, ગ્રામ સભા અને મિડિયા મારફતે તપાસમાં સહભાગી બની શકે છે.
નાગરિક પગલાં
- RTI દ્વારા ખર્ચ અને દસ્તાવેજની વિગત મેળવવી.
- લેખિત ફરિયાદ વડે સત્તાધિકારીઓને જાણ કરવી.
- ગ્રામ સભામાં પારદર્શિતાનું ઉલ્લેખ કરવો.
- સ્થાનિક નાગરિક મોનિટરિંગ ગ્રુપ બનાવવો.
- મીડિયા દ્વારા મુદ્દો જાહેર કરવો.
સરકારી પ્રણાલીઓ
સરકારે મિશન મોનીટરિંગ, ઓડિટ, વેરીફિકેશન, પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ પોર્ટલ્સ વગેરે ઉપલબ્ધ કરાવ્યા છે, જેથી કૌભાંડ અટકાવી શકાય. નાગરિકો આ ડેટા ચકાસી ખોટી માહિતી સામે ચેતવણી આપી શકે છે.
પ્રેરણાત્મક માર્ગદર્શન
નાગરિકો સક્રિય રહેશે તો પરિવર્તન શક્ય છે. પ્રોજેક્ટ માહિતી એકત્રિત કરો, RTI મારફતે તપાસો, ગ્રામ સભામાં મુદ્દો ઉઠાવો અને સ્થાનિક મોનિટરિંગ ગ્રુપ બનાવો. અન્યો સાથે અનુભવ વહેંચો અને શીખો.
ઉપસંહાર
આ લેખનો હેતુ નાગરિકોને જાગૃત કરવો અને કૌભાંડ સામે સક્રિય બનવા પ્રેરિત કરવો છે. શીખવું, પૂછવું અને જવાબ માંગવું દરેક નાગરિક માટે મહત્વપૂર્ણ છે. નાગરિકોની જાગૃતિ અને જવાબદારી એકસાથે ગામના વિકાસને પારદર્શક બનાવી શકે છે.
(લેખ: નિર્દેશાત્મક – તંત્રી ગોવિંદભાઇ ઠાકોર, north gujrat news)
0 ટિપ્પણીઓ